25. Sabrı tavsiye
vassâ: tavsiye etti
evsâ: vasiyet etti
tevâsâ: (karşılıklı) tavsiye etti
tevâsav bis-sabr (Sabrı tavsiye ederler)
Sabır, nefsin iyi bir şey yapmak veya kötülüklerden kaçınmak için acıya, meşakkate tahammül kuvvetidir. Kitabımızda sabır tavsiye eden ayetler pek çok. Her iki anlamda da sabretmek, müslümanlığın bir gereği olarak karşımıza çıkıyor. Sabır isteyen dualar öğretiliyor: "Üzerimize sabır yağdır" (2:250, 7:126)
Fakat iki ayet var ki, bunlardan farklı olarak, karşılıklı sabır tavsiye etmeyi güzel ahlakın bir parçası olarak sunuyor.
Asr Suresi, asra (ikindi vakti veya asr-ı saadet) kasem ile başlayıp insanın husran (zarar ve ziyan) içinde olduğunu hatırlatıyor. Zararın tek istisnası var:
illellezîne âmenû ve'amilus-sâlihâti
Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler,
vetevâsav bil-haqqi vetevâsav bis-sabr
birbirine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler hariç
Beled suresi 'aqabe (sarp yokuş -- 90:11) kavramını aynı tavsiye ile anlatıyor:
Bir insanı hürriyete kavuşturmak veya açlık gününde doyurmak, inanıp birbirine sabır tavsiye edenlerden ve merhamet tavsiye edenlerden olmaktır.
Bu iki ayeti bulmak için Mucem'de iki kök ile arayalım:
https://maeyler.github.io/Kuran/frames.html#r=wSy&r=Sbr
Zor günlerin üç tavsiyesi: Hakk, sabır, merhamet
Meşakkate sabır örneği için önce şu linke bakalım: Tebük Seferi Efendimizin bizzat yönettiği son askeri hareket. Yaz sonu sıcağında hurmalar toplanmayı beklerken 50 günlük bir sefer:
700 km -- 15 gün gidiş, 20 gün bekleyiş, 15 gün dönüş.
(Yaklaşık olarak İstanbul-Amasya uzaklığı kadar)
Haritada çarpı ile gösterdiğim yer Hudeybiye.
Tebük'ten üç yıl önce silahsız umre seyahati.
Kâbe'ye 15 km kadar yaklaştıktan sonra...
müşrikler izin vermeyince Medine'ye geri dönüş...
Lakin Hudeybiye'de sabır, fetih (açılış) oldu:
iki yıl sonra Mekke'nin fethi ve Huneyn,
üç yıl geçmeden Roma'ya karşı Tebük,
dördüncü yıl büyük hacc ile ümmetine veda...
Bunları okuyunca, çektiğimiz meşakkat mi sayılır?
evsâ: vasiyet etti
tevâsâ: (karşılıklı) tavsiye etti
tevâsav bis-sabr (Sabrı tavsiye ederler)
Sabır, nefsin iyi bir şey yapmak veya kötülüklerden kaçınmak için acıya, meşakkate tahammül kuvvetidir. Kitabımızda sabır tavsiye eden ayetler pek çok. Her iki anlamda da sabretmek, müslümanlığın bir gereği olarak karşımıza çıkıyor. Sabır isteyen dualar öğretiliyor: "Üzerimize sabır yağdır" (2:250, 7:126)
Fakat iki ayet var ki, bunlardan farklı olarak, karşılıklı sabır tavsiye etmeyi güzel ahlakın bir parçası olarak sunuyor.
Asr Suresi, asra (ikindi vakti veya asr-ı saadet) kasem ile başlayıp insanın husran (zarar ve ziyan) içinde olduğunu hatırlatıyor. Zararın tek istisnası var:
illellezîne âmenû ve'amilus-sâlihâti
Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler,
vetevâsav bil-haqqi vetevâsav bis-sabr
birbirine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler hariç
Beled suresi 'aqabe (sarp yokuş -- 90:11) kavramını aynı tavsiye ile anlatıyor:
Bir insanı hürriyete kavuşturmak veya açlık gününde doyurmak, inanıp birbirine sabır tavsiye edenlerden ve merhamet tavsiye edenlerden olmaktır.
Bu iki ayeti bulmak için Mucem'de iki kök ile arayalım:
https://maeyler.github.io/Kuran/frames.html#r=wSy&r=Sbr
Zor günlerin üç tavsiyesi: Hakk, sabır, merhamet
 |
| Bu da geçer yâhû -- Ebru: Nihal Türe |
Meşakkate sabır örneği için önce şu linke bakalım: Tebük Seferi Efendimizin bizzat yönettiği son askeri hareket. Yaz sonu sıcağında hurmalar toplanmayı beklerken 50 günlük bir sefer:
700 km -- 15 gün gidiş, 20 gün bekleyiş, 15 gün dönüş.
(Yaklaşık olarak İstanbul-Amasya uzaklığı kadar)
 |
| Tebük Medine'nin neresinde? |
Haritada çarpı ile gösterdiğim yer Hudeybiye.
Tebük'ten üç yıl önce silahsız umre seyahati.
Kâbe'ye 15 km kadar yaklaştıktan sonra...
müşrikler izin vermeyince Medine'ye geri dönüş...
Lakin Hudeybiye'de sabır, fetih (açılış) oldu:
iki yıl sonra Mekke'nin fethi ve Huneyn,
üç yıl geçmeden Roma'ya karşı Tebük,
dördüncü yıl büyük hacc ile ümmetine veda...
Bunları okuyunca, çektiğimiz meşakkat mi sayılır?
Beled Suresi 17 nci ayet meali ;
YanıtlaSilElmalılı Hamdi Yazır Meali
''Sonra da iman edip de sabrı tavsiye eden ve merhamet tavsiye edenlerden olmaktır.''
Selam ve Saygılarımla
Asr suresi
YanıtlaSilAncak inananlar, salihatı yapanlar, hakkı ve sabrı tavsiye edenler hariç.
Zuhruf Suresi (43-86): O’nu bırakıp taptıkları şeyler şefaat edemezler. Ancak bilerek hakka şâhitlik edenler şefaat edebilirler.
YanıtlaSilBakara Suresi (2-153): Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah’tan yardım dileyin. Şüphe yok ki, Allah sabredenlerle beraberdir.
Lokman suresi 17. ayet'te Lokman AS oğluna sabrı tavsiye ediyor.
YanıtlaSilLokman Suresi (31:17) "Yavrum! Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir."
Genel hatları ile aşağıdaki gibi bir sınıflandırma yapılabilir mi?
* İnsanların insanlara sabrı tavsiye etmesi
* Peygamberlerin insana sabrı tavsiye etmesi
* Allah'ın sabrı tavsiye etmesi
Sıcakta, onca savaş yükü ile 15 günde 700 km (günde 47 km) yol gitmek nasıl bir şeydir? Akşam yorgunluktan şişmiş ayaklarla evinize dönüp yatağınızda uyuma imkanı da yok! Unutmayın hepsinin bineği (at veya deve) yok. 1974 Temmuz ayında 19 yaşında iken Antalya'dan Kemer'e kadar (43 km) yürüdüm. Merhum abim de (28 yaşında ve epeyce şişmandı) beni vazgeçiremeyince benimle yürüdü. Çok sıcaktı ama etrafta yeşillik boldu, ara ara çeşmeler buluyorduk. Başımızda hasır şapkalar, asfaltın kenarından rahat ve düz bir yolda (yılansız, akrepsiz, kumlara gömülmeden) yürüyorduk. Benim spor ayakkabım vardı, abimin kösele ayakkabısı 3 saat sonra delindi, içine sigara paketi kartonu koyarak deliği kapatıp zorlukla yürüyebildi. Elimdeki torbada sulu meyveler, armut ve şeftali vardı. Sabah 8'de yola çıktık. Öğle saatlerinde bir şantiyeye geldik, orada yemek yedik ve dinlendik. Saat 17'de, yaklaşık 8 saatlik bir yürüme sonunda o zaman küçük bir köy olan Kemer'e vardık. Kısa bir mola verdik, abim biraz kötü hissetti, etrafı gezecek enerjimiz kalmamıştı, bir minibüse binip Antalya'ya döndük. Bu yürüyüşü 15 gün üst üste savaş yüküyle, su ve yiyecek kıtlığı varken, akşam rahat yataklarda yatmak söz konusu değilken, münafıklar sürekli fesat fısıldarken yapmayı hayal bile etmek zor. Oraya ulaştığınızda sizi tatil ve dinlenme değil, savaş ustası Bizans askerleri ve ölüm bekliyor.
YanıtlaSil“Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!” [Bakara, 155]
YanıtlaSilBunlar görünce, çektiğimiz gerçekten meşakkat sayılmaz. İnşallah müjdelenenlerden oluruz...
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilﻓَﺠَﻌَﻞَ ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻥِ ﺫٰﻟِﻚَ ﻓَﺘْﺤًﺎ ﻗَﺮِﻳﺒًﺎ
YanıtlaSilifade ediyor ki: Sulh-u Hudeybiye, çendan zahiri İslâm aleyhinde görülmüş ve Kureyşîler bir derece galib görünmüş olduğu halde manen Sulh-u Hudeybiye, manevî büyük bir fetih hükmünde olacak ve sair fütuhatın da anahtarı olacak diye ihbar ediyor.
Filhakika, Sulh-u Hudeybiye ile çendan maddî kılınç, kılıfına muvakkaten konuldu.
Fakat Kur'an-ı Hakîm'in bârika-âsâ elmas kılıncı çıktı; kalbleri, akılları fethetti.
Musalaha münasebetiyle birbiriyle ihtilat ettiler.
Mehasin-i İslâmiyet, envâr-ı Kur'aniye, inad ve taassubat-ı kavmiye perdelerini yırtarak, hükmünü icra ettiler.
Meselâ: Bir dâhiye-i harb olan Hâlid Bin Velid ve bir dâhiye-i siyaset olan Amr İbnü'l-Âs gibi, mağlubiyeti kabul etmeyen zâtlar, Sulh-u Hudeybiye ile cilvesini gösteren seyf-i Kur'anî onları mağlub edip, Medine-i Münevvere'ye kemal-i inkıyad ile İslâmiyete gerdendâde-i teslim olduktan sonra Hazret-i Hâlid, bir "Seyfullah" şekline girdi ve fütuhat-ı İslâmiyenin bir kılıncı oldu.
Lemalar - 29