3. Mevlanız Allah

veliy: dost (esmâ-i husnâdan)
veliye: yakın olmak, dost olmak
mevlâ: koruyucu, bakıcı, dost
mevlâkum: mevlânız
mevlânâ: mevlâmız

Köle-efendi (işçi-patron) ilişkisinde efendinin iki yönü var:
Buyurucu, doyurucu, büyütücü yönü ile Rab deniyor.
Koruyucu, bakıcı, sahip, dost yönü ile de Mevlâ.
Her iki anlamda da "patronumuz" Allah:
hem buyuran Rabbimiz, hem koruyan Mevlâmız.

Mevlâkum kelimesi dört ayette geçiyor:

belillâhu mevlâkum
3:150 Halbuki Mevlânız Allah'tır.
vehuve hayrun-nasirîn
O, yardımcıların en iyisidir.

Ref:  tr.pinterest.com/pin/330381322639906023

ennallâhe mevlâkum
8:40 Eğer yüz çevirirlerse Mevlânızın Allah olduğunu bilin.
ni'mel-mevlâ veni'men-nasîr
Ne güzel dost, ne güzel yardımcıdır!.

huve mevlâkum
22:78 ... namaz kılın, zekat verin, Allah'a sarılın. Mevlânız O'dur.
feni'mel-mevlâ veni'men-nasîr
Ne güzel sahip, ne güzel yardımcıdır!

vallâhu mevlâkum
66:2 ... Mevlânız da Allah'tır.
vehuvel-'alîmul-hakîm
O, hakkıyla bilendir, hikmet sahibidir.


Bu dört ayeti bulan link şöyle:
https://maeyler.github.io/Kuran/frames.html#b=mawolaY%60kumo


Aynı anlam grubunda bir de Mevlânâ kelimesi var:
ente mevlânâ
2:286 ... Mevlâmız Sen'sin ...

Zamanla bu kelimeye yüklenen anlam zayıflamış, saygın insanlar için de kullanılmış. Türkiye'de bir mübarek kişinin adı olmuş. Hint yarımadasında binlerce var, orada "hazret" yerine kullanılıyor.


Yorumlar

  1. Enfal Suresi 40 ncı Ayet Meali ;

    Ömer Nasuhi Bilmen Meali
    Ve eğer yüz çevirirlerse artık biliniz ki, Allah Teâlâ muhakkak Mevlânızdır. (O) Ne güzel mevlâ ve ne güzel yardımcıdır.

    Selam ve Saygılarımla
    Bilgin Mergen

    YanıtlaSil
  2. 2/120 [Elmalılı] "Kendi dinlerine uymadıkça, Yahudi ve Hıristiyanlar senden asla hoşnud olmayacaklardır. De ki: 'Doğru yol, ancak Allah'ın yoludur'. Sana gelen ilimden sonra onların heveslerine uyarsan, and olsun ki, Allah'tan sana ne bir dost ve ne de bir yardımcı olur."
    (Mealde din olarak tercüme edilen kelime ayette millet, ama Türkçe'deki anlamıyla millet değil sanırım).

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nisa sure 125. ayette Hz. İbrahimin dinine taib olandan dinde daha güzel kim olabilir deniyor. Aynı ayette iki kavram olduğuna göre arada bir fark olması gerekir.

      Sil
    2. Bu ayette "mevlâ" kelimesi geçmediği için millet-din konusunu başka bir derse erteleyelim.

      Sil
    3. Haklısınız, mevla değil veliy kelimesi geçiyor 2/120'de.

      Sil
  3. Bu konuyu incelerken dikkatimi çeken Rabbimizin açıkça kendisinden başka bir dost ve arkadaş olmadığını beyan etmesidir (2:170, 2:120, 9:116, 18:26, 29:22, 32:4, 42:31), Allah inananların (2:257, 3:68, 9:51) ve sakınanların (45:19) dostudur. Dostlarında en hayırlısıdır (3:150)

    Birde insanların rablerine nida ederek ona sen “bizim mevlamızsın” diye dua etmesi var (2:286).

    Hocam aşağıdaki iki konuda açıklama olabilir mi acaba?
    Bakara suresi 2:120 ayetinde de aslında “Allah’tan bir dost ve arkadaş yoktur” ifadesi ile tam olarak ne kastedilmektedir.

    Enfal suresindeki 6:61 ayette “ mevlalarına döndürüleceklerdir. İfadesinde kastedilen elçilerin mevlası mıdır? Kulların mevlası mıdır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2:120 ayetindeki ifade “Allah’tan başka bir veli ve yardımcı” olarak çevirince açıklanmış oluyor.

      6:62. ayetindeki "Mevlâlarına döndürülürler" ifadesi elbete kullar için. Önceki ayette geçen "hafaza elçileri" döndürüyor onları.

      Sil
  4. Bakara Suresi (2-286): Allah hiç kimseye taşıyabileceğinden daha fazlasını yüklemez. Herkesin kazandığı (hayır) kendine, yapacağı (şer) de kendinedir. Rabbimiz! Unutursak veya hataya düşersek bizi sorumlu tutma. Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği işler de yükleme! Bizi affet! Bizi bağışla! Bize acı! Sen bizim mevlâmızsın. Kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et!

    Kitabımızdaki en güzel dualardan birisi bu ayet, her gün okuyorum.

    Yunus Suresi (10-30): İşte orada herkes dünyada yapmış olduğuyla imtihan verir ve gerçek Mevlaları olan Allah'a döndürülür. Uydurdukları (putlar) da ortadan kaybolmuştur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam bu konuda ayrı bir video yaptım:
      https://www.youtube.com/watch?v=FMMntiOy4l4

      Sil
  5. Nisa Suresi 125. ayette "Kim İbrahim'in milletine taabi olandan daha güzel bir dine sahip olabilir?" hitabı var, bazı meallerde buradaki millet kelimesine "inanç sistemi" şeklinde anlam verilmiş.

    YanıtlaSil
  6. Mevlana sadece Allah değil mi, neden insanlar için kullanıyorlar?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yanlış kullanıyorlar... "ente mevlânâ" ve "huve mevlânâ" ayetleri varken bir insana Mevlânâ demek hiç doğru değil.

      Sil

Yorum Gönder